Virüs kanda bulunur. Bu sebeple kan yolu ile bulaşır. Fakat, cinsel yolla da bulaşma riski vardır, bu sebeple prezervatif kullanılması öneri edilmektedir. Bu şekilde bulaşma muhtemelen deri lezyonları ve yaralarla olduğu sanılmaktadır.
Virüsün meni veya tükürük yolu ile gerçekten bulaşıp bulaşmadığına ilişkin kesin kanıtlar yoktur.
Anne sütünden HCV'nin geçtiğini belirten bir kanıt da yoktur.
Enfekte bir kişide kullanılan ustura, traş makinesi, hatta berber makasları, dövme yaptırma,vücudun kesici-delici bir cisimle yaralanması, akupunktur iğneleri ile HCV'yi bulaştırmak mümkündür.
C hepatitli bütün kişiler potansiyel olarak bulaştırıcılardır. Yalnızca Amerika'da 4 milyon taşıyıcı bulunduğuna inanılmaktadır. Hepatit A ve B'nin aksine enfeksiyon geçirmek bağışıklık sağlamaz.
Kanla bulaşan hepatit olgularının % 90'ından HCV sorumludur. Ancak günümüzde ( şayet yapılırsa) test yaparak kan verildiğinden bu şekilde çok kolay değildir.
C hepatitli bir anneden bebeğine HCV'nin geçişi % 5'den azdır. Geçiş muhtemelen annenin kanındaki virüs miktarı ile direkt ilişkilidir. Enfekte annelerden doğan bebekler test ve kontrol edilmelidir.
*Hepatit C için aşı yoktur.
Hepatit B ve A için yapılan aşılar Hepatit C'ye karşı bağışıklık sağlamaz. Birçok Hepatit C virüs tipi vardır ve bunlar mutasyona ( değişikliğe ) uğramaktadır. Netice olarak bir aşı geliştirmek zor olacaktır.( virüs devamlı olarak kendini değiştirdiğinden, aşı yapılsa bile değişikliğe uğramış virüse yararı olamayacağından).bundan başka C Hepatitine karşı etkili bir immun globulin ( koruyucu bağışıklanmış serum) da yoktur.
Hepatit C’ nin tedavisi nasıldır?
Son zamanlarda; 3 interferon tipi ve interferon+ ribavirin birlikte kullanıldığı tedavi şemaları vardır. Tedavi için hastalık belirtilerinin varlığı ya da yokluğu değil, biyokimyasal, virolojik ve karaciğer biyopsisi bulguları belirleyici olmaktadır.
İnterferon yalnız olarak kullanılabilir. İnterferonun bazı yan tesirleri vardır. Grip benzeri şikayetler, baş ağrısı, ateş, kırıklık, iştahsızlık, bulantı kusma, saç dökülmesi yanında, kemik iliği depresyonu neticesi beyaz kan hücreleri( lökosit) ve kan plaketcikleri (trombosit) 'nde azalma meydana gelebilir. Bu sebeple hasta kan testleri ile izlenmelidir.
Ribavirin ile ani ve şiddetli anemi ( kansızlık) meydana gelebilir. Doğumsal anomaliler görülebileceği için, hamilelerde kullanılmamalıdır. Tedaviden sonraki 6 ay sonraya kadar gebe kalmaktan korunmalıdır. Yan tesirlerinin şiddeti ve tipi kişiden kişiye değişir. Çocukların HCV enfeksiyonu tedavisi halen araştırılmaktadır.
Olguların %50-60'ında ilk tedavisinde, tedaviye yanıt verirken, yaklaşık %10-40 olguda virüs geç olarak temizlenebilir. Bu sebeple tedavi neticesi için derhal karar verilmez. Tedavi uzatılabilir ve ilk tedaviden sonra nüks ( tekrarlama) görülenlerde 2. kez tedavi verilebilir.
Tek başına interferon kullanımı: nüks görüldükten sonra, tekrar tedavi edilmiş olanlarda dahil olguların % 58'inde virüsün temizlendiği bildirilmektedir. Yan tesirleri vardır ancak iyi tolere edilir.
İnterferon+ ribavirin tedavisi: her iki ilacın yan etkisiyle birlikte, nüks görülenlerin tekrar tedaviye alınan olguların % 47'sinde virüslerin temizlendiği bildirilmektedir.
Son dönem hepatit C'si olan hastaların karaciğer transplantasyonundan sonra 1/3 - 1/4 'ünde tekrar enfeksiyon meydana gelir. Yeni transplante edilen karaciğerde ( karaciğerin çıkarılıp kadavra karaciğerinin takılması) deenfeksiyon meydana gelmesi riski olabildiğince fazladır. Diğer taraftan bu durum genellikle ikinci bir transplantasyonu gerektirmez.
Hepatit C'li hastalara hepatit A ve hepatit B aşısı yapılmalıdır. Bu kişiler alkol almamalıdır.
Hastalığın iyileşmesi yada kötüleşmemesini sağlayan ( alkol hariç) özel bir rejim yoktur. Yaşamı normal sürdürmek için, dengeli bir rejim yeterlidir.(karaciğer yetmezliği buna dahil değildir)
Kişileri yorgun düşürecek işlerden kaçınılmalı, yaşamı belirlenen ölçülerde devam etmesi planlanmalıdır. Kişi kendini yorgun hissettiğinde dinlenmelidir.
Hepatit C den nasıl korunulur? Nasıl önlenir?
*Halen hepatit C için aşı yoktur.
Son zamanlarda; 3 interferon tipi ve interferon+ ribavirin birlikte kullanıldığı tedavi şemaları vardır. Tedavi için hastalık belirtilerinin varlığı ya da yokluğu değil, biyokimyasal, virolojik ve karaciğer biyopsisi bulguları belirleyici olmaktadır.
İnterferon yalnız olarak kullanılabilir. İnterferonun bazı yan tesirleri vardır. Grip benzeri şikayetler, baş ağrısı, ateş, kırıklık, iştahsızlık, bulantı kusma, saç dökülmesi yanında, kemik iliği depresyonu neticesi beyaz kan hücreleri( lökosit) ve kan plaketcikleri (trombosit) 'nde azalma meydana gelebilir. Bu sebeple hasta kan testleri ile izlenmelidir.
Ribavirin ile ani ve şiddetli anemi ( kansızlık) meydana gelebilir. Doğumsal anomaliler görülebileceği için, hamilelerde kullanılmamalıdır. Tedaviden sonraki 6 ay sonraya kadar gebe kalmaktan korunmalıdır. Yan tesirlerinin şiddeti ve tipi kişiden kişiye değişir. Çocukların HCV enfeksiyonu tedavisi halen araştırılmaktadır.
Olguların %50-60'ında ilk tedavisinde, tedaviye yanıt verirken, yaklaşık %10-40 olguda virüs geç olarak temizlenebilir. Bu sebeple tedavi neticesi için derhal karar verilmez. Tedavi uzatılabilir ve ilk tedaviden sonra nüks ( tekrarlama) görülenlerde 2. kez tedavi verilebilir.
Tek başına interferon kullanımı: nüks görüldükten sonra, tekrar tedavi edilmiş olanlarda dahil olguların % 58'inde virüsün temizlendiği bildirilmektedir. Yan tesirleri vardır ancak iyi tolere edilir.
İnterferon+ ribavirin tedavisi: her iki ilacın yan etkisiyle birlikte, nüks görülenlerin tekrar tedaviye alınan olguların % 47'sinde virüslerin temizlendiği bildirilmektedir.
Son dönem hepatit C'si olan hastaların karaciğer transplantasyonundan sonra 1/3 - 1/4 'ünde tekrar enfeksiyon meydana gelir. Yeni transplante edilen karaciğerde ( karaciğerin çıkarılıp kadavra karaciğerinin takılması) deenfeksiyon meydana gelmesi riski olabildiğince fazladır. Diğer taraftan bu durum genellikle ikinci bir transplantasyonu gerektirmez.
Hepatit C'li hastalara hepatit A ve hepatit B aşısı yapılmalıdır. Bu kişiler alkol almamalıdır.
Hastalığın iyileşmesi yada kötüleşmemesini sağlayan ( alkol hariç) özel bir rejim yoktur. Yaşamı normal sürdürmek için, dengeli bir rejim yeterlidir.(karaciğer yetmezliği buna dahil değildir)
Kişileri yorgun düşürecek işlerden kaçınılmalı, yaşamı belirlenen ölçülerde devam etmesi planlanmalıdır. Kişi kendini yorgun hissettiğinde dinlenmelidir.
Hepatit C den nasıl korunulur? Nasıl önlenir?
*Halen hepatit C için aşı yoktur.
*Enfeksiyonlu kişilerin kanları ile bulaşık, jilet, ustura, makas, tırnak makası, diş fırçası, temizlik kâğıtları gibi her şey için önlem alınmalıdır.
*Çamaşır suyu ile sıçramış kanlar temizlenmelidir.
*HCV’ nin cinsel yolla geçişi çok nadir olmasına karşın, güvenli seks yapılmalıdır. (prezervatif kullanımı, çok eşli cinsel yaşamın terki gibi)
*HCV'li hastalar gittikleri her hangi bir hekime ve diş hekimlerine HCV' li olduklarını bildirmelidirler.
*Bu hastalık ile ilgili her geçen gün araştırmalar artmakta, çare için arayış sürdürülmektedir.
*Çamaşır suyu ile sıçramış kanlar temizlenmelidir.
*HCV’ nin cinsel yolla geçişi çok nadir olmasına karşın, güvenli seks yapılmalıdır. (prezervatif kullanımı, çok eşli cinsel yaşamın terki gibi)
*HCV'li hastalar gittikleri her hangi bir hekime ve diş hekimlerine HCV' li olduklarını bildirmelidirler.
*Bu hastalık ile ilgili her geçen gün araştırmalar artmakta, çare için arayış sürdürülmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder